Temperatura powietrza – „niewidoczny” element pogody

Temperatura powietrza zaliczana jest do najważniejszych składników pogody. Stan cieplny atmosfery – to najprostsza definicja tego niezwykle ważnego elementu pogody. W jaki sposób wpływa na nasze życie i jakie czynniki mają na nią decydujący wpływ?

Temperatura powietrza – definicja

Jest jednym z podstawowych elementów pogody – oprócz ciśnienia atmosferycznego, wilgotności powietrza, wiatru, zachmurzenia, opadów i osadów atmosferycznych (m.in. deszczu, śniegu, gradu, rosy, szadzi, gołoledzi, szronu, mgły) i zjawisk atmosferycznych (m.in. burz) oraz promieniowania słonecznego. Temperatura powietrza jest składnikiem niewidocznym, jednak przez wszystkich odczuwalnym. Jest ona nieodzownym elementem naszego życia i trudno o niej zapomnieć, wychodząc np. z domu lub planując podróż czy też dłuższy urlop. Określa ona stan cieplny otaczającej nas atmosfery.

Pomiar temperatury powietrza

fot.: Owned by the author

Wszelkie dane dotyczące temperatury powietrza gromadzą stacje meteorologiczne. Pomiaru temperatury dokonuje się przy pomocy termometru, który jest najbardziej znanym przyrządem pomiarowym. Pomiary wykonuje się na wysokości 2 m nad powierzchnią gruntu. Termometr powinien być osłonięty od promieniowania słonecznego i znajdować się w specjalnej klatce meteorologicznej, która znajduje się w ogródku meteorologicznym. Potrzebne są dwa termometry – jeden do pomiaru temperatury maksymalnej, a drugi do pomiaru minimalnych wartości temperatur (termometr maksymalny i termometr minimalny). Temperatura powietrza podawana jest w stopniach Celsjusza (°C), Farenheita (°F) oraz w Kelwinach (K).

1 Fahrenheit (°F) po przeliczeniu na stopnie Celsjusza to -17,2 stopnie °C.

1 Kelwin (K) po przeliczeniu na stopnie Celsjusza to -272,15 °C.

Różnice pomiędzy najniższą a najwyższą temperatura powietrza w określonym czasie określa amplituda temperatury powietrza. Może być ona dobowa, miesięczna lub roczna.

Temperatury w Polsce

Podobnie, jak w przypadku opadów deszczu, również w przypadku temperatury powietrza obserwujemy jej szybkie zmiany w czasie i miejscu. Średnie roczne temperatury powietrza w naszym kraju wynoszą od ok. 7°C w Suwałkach oraz Pojezierzu Kaszubskim do ok. 10°C w rejonie Zielonej Góry oraz Tarnowa. Zdecydowanie niższe średnie roczne temperatury panują w górach. Na Śnieżce wynoszą one ok. 1°C, a na Kasprowym Wierchu – ok. 0°C.

fot.: Owned by the author

Do najzimniejszych miesięcy zalicza się styczeń i luty. Z kolei najcieplejszym miesiącem w naszym kraju jest lipiec (czasami też sierpień). W Polsce coraz częściej spotykamy się z ekstremalnie wysokimi lub niskimi temperaturami. W zimie zdarzają się syberyjskie mrozy (nadciągające ze wschodu kontynentu), a w lecie czasem tropikalne upały (gorące powietrze z południa).

Z czego wynika zróżnicowanie temperatur powietrza?

Temperatura w naszym kraju wykazuje duże zróżnicowanie przestrzenne. Wpływa na to szereg czynników, m.in. bliskość danego miejsca oraz zbiorników i cieków wodnych (kanały, rzeki, jeziora, morze), podłoże, roślinność, ukształtowanie powierzchni (góry, niziny, wyżyny, zastoiska mrozowe, obniżenia terenu, itd.), bliskość aglomeracji miejskich oraz wysokość nad poziomem morza. Czynniki te powodują, że nawet na niedużych obszarach naszego kraju temperatury mogą znacznie się różnić.

fot.: Owned by the author

Temperatura uzależniona jest również od innych elementów pogody, m.in. od zachmurzenia, obecności wyżów i niżów oraz wiatru, który może być czynnikiem obniżającym temperaturę odczuwalną, itd.

Jak prawidłowo mierzyć temperaturę?

fot.: Owned by the author

Termometry, które używamy do mierzenia temperatury „za oknem”, często zawyżają temperaturę powietrza. Spowodowane jest to ogrzewaniem się szyby okiennej. Pomiar temperatury jest wiarygodny wówczas, kiedy wykonuje się go w miejscu silnie zacienionym, najlepiej na wysokości 2 m nad powierzchnią gruntu.

W Polsce używamy termometrów zaokiennych, które pokazują temperaturę w stopniach w skali Celsjusza. Najczęściej wykorzystuje się termometry cieczowe. Cieczą jest najczęściej rtęć, która znajduje się w niewielkim zbiorniku, który zakończony jest rurką o niewielkiej średnicy. W miarę rozszerzania lub kurczenia ciecz przemieszcza się w rurce, wskazując obecną temperaturę.

Do pomiaru temperatur powietrza wykorzystuje się również domowe elektroniczne stacje meteo, które najczęściej służą m.in. do pomiarów temperatury i wilgotności otoczenia, ciśnienia oraz prędkości wiatru. Odczytać z nich można również zachmurzenie, występujące opady lub słoneczną aurę.

Love Natura – Kochamy to, co naturalne!

Spodobał Ci się nasz artykuł? Udostępnij go znajomym!