Wiatr należy do najbardziej „ruchliwych” elementów pogody. Najprostsza definicja określa zjawisko jako ruch powietrza. Jakie pozytywne znaczenie odgrywa w przyrodzie i jakie szkody może poczynić?

Wiatr – definicja

Do podstawowych elementów pogody możemy zaliczyć: temperaturę, zachmurzenie, opady i osady atmosferyczne, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność powietrza, zjawiska atmosferyczne (np. burze, tęczę) oraz wiatr. Jest on zaliczany do „ruchliwych” elementów pogody. Ruch powietrza – to najprostsza definicja wiatru. Tworzy się on najczęściej pomiędzy obszarami, gdzie występują różne temperatury oraz ciśnienie. Często również wywoływany jest różnicami związanymi z ukształtowaniem powierzchni.

Większe różnice pomiędzy powyższymi elementami oznaczają większą prędkość wiatru. Może on powstawać między niżem a wyżem, jak również pomiędzy lądem a morzem. Dla żeglarzy i marynarzy stosowana jest skala, którą opracował Francis Beaufort (skala 12-stopniowa). Uwzględnia ona prędkość oraz skutki, jakie może wywołać wiatr.

Cechy charakterystyczne wiatru

Do najważniejszych cech wiatru możemy zaliczyć prędkość i kierunek. Prędkość wiatru oznacza szybkość, z jaką przemieszcza się powietrze. Prędkość mierzy się w m/s lub km/h (1 m/s = 3,6 km/h). Kierunek wiatru określa stronę, z której wieje. Jeżeli wiatr jest zachodni, oznacza to, że wieje z zachodu na wschód. Do pomiaru wiatru wykorzystywany jest wiatromierz – anemometr. Wiatr można też mierzyć przy pomocy technik satelitarnych (teledetekcji), z wykorzystaniem radaru, dzięki obserwacji wędrujących chmur oraz z pomocą sond meteorologicznych.

Znając kierunek, z którego wieje wiatr możemy z wysokim prawdopodobieństwem przewidzieć pogodę. W zimie wschodnie wiatry są zapowiedzią mroźnej aury. Z kolei wiaty wiejące w okresie zimowym z zachodu lub południa zwiastują nadejście odwilży.

Wiatry w Polsce

Wichury dość często mają miejsce na terytorium Polski – zwłaszcza nad morzem, gdzie zwykle towarzyszą głębokim układom niskiego ciśnienia oraz na obszarach górskich, gdzie związane są z oddziaływaniem fenu. Gwałtowne porywy wiatru często towarzyszą silnym burzom.

W naszym kraju największe średnie prędkości wiatru występują w północnej części, m.in. na Wybrzeżu, Mazurach oraz na południu na obszarach górskich – w Sudetach i Karpatach. Wynoszą one ok. 25 km/h. Najsłabiej wieje na obszarze Dolnego Śląska oraz Małopolski – średnia roczna prędkość wiatru dla tych obszarów wynosi ok. 15 km/h. Do najbardziej wietrznych miesięcy w ciągu roku możemy zaliczyć listopad, grudzień i styczeń. W Polsce przeważają wiatry z zachodu (w tym północnego- i południowego zachodu). Ok. 1/3 wiejących wiatrów stanowią wiatry wschodnie (północno- i południowo wschodnie). Pozostały procent to wiatry północne i południowe.

Pozytywne i negatywne oddziaływanie wiatru

Wiatry odgrywają znaczącą rolę w krążeniu energii oraz wody pomiędzy Ziemią, a atmosferą. Energię pochodzącą od wiatru wykorzystuje się również w gospodarce.

fot.: Owned by the author

Niestety bardzo często wiatr powoduje znaczne szkody w gospodarce i może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Towarzyszące szczególnie gwałtownym burzom (m.in. superkomórkom) oraz strukturom bow echo wiatry o prędkości przekraczającej 100 km/h powodują ogromne straty w drzewostanie. Oprócz tego mogą zrywać linie energetyczne, dachy oraz niszczyć budynki. Szczególnie groźny jest wiatr prostoliniowy, który towarzyszy zjawisku downburst. Zjawisko najczęściej poprzedza chmura szelfowa (wał szkwałowy).

Bezpieczeństwo w czasie wichury

W momencie pojawienia się ostrzeżeń dotyczących spodziewanego silnego wiatru najlepiej pozostać w domu i unikać zbliżania się do okien i drzwi (należy je pozamykać). Warto mieć przy sobie przenośne radio, latarki, świeczki lub baterie. Należy również naładować telefon komórkowy.

fot.: Owned by the author

Ponadto nie należy parkować aut pod drzewami, budynkami o słabszej konstrukcji, banerami reklamowymi i liniami energetycznymi. Warto zabezpieczyć ruchome przedmioty, które znajdują się na balkonach, w ogrodach, na tarasach itd. W przypadku jazdy samochodem najlepiej kierownicę trzymać obiema rękami. Pojawiające się boczne podmuchy wiatru mogą bowiem spowodować zmianę toru jazdy pojazdu. W przypadku szczególnie silnego wiatru najlepiej zjechać na pobocze i włączyć światła awaryjne.

Love Natura – Kochamy to, co naturalne!

Spodobał Ci się nasz artykuł? Udostępnij go znajomym!