Mgła jako groźne zjawisko atmosferyczne
Mgła to zjawisko atmosferyczne, z którym mamy styczność w momencie, gdy zawiesina maleńkich, mikroskopijnej wielkości kropel wody ogranicza widzialność poniżej 1000 m. Gdy widzialność przekracza 1 km, wówczas mówimy o zamgleniu.
Mgła jest zjawiskiem występującym zwłaszcza w miesiącach jesiennych i zimowych. Powstaje, jako skutek kondensacji pary wodnej w przyziemnej warstwie atmosfery.
Mgła – obserwacja
Zjawisko należy do dość często spotykanych zjawisk w Polsce. Mgła jest zbiorem mikroskopijnych kropelek wody (5-20 μm). Pojawia się najczęściej w godzinach wieczornych, nocnych i porannych bezpośrednio nad gruntem lub na niewielkiej wysokości. W czasie mrozów zjawisko mgły jest związane z występowaniem zjawiska gołoledzi oraz szronu. Przy bardzo silnej mgle widzialność może zostać ograniczona do nawet 5 metrów.
fot.: Owned by the authorW meteorologii z mgłą mamy do czynienia wówczas, gdy widzialność spada poniżej 1000 m. Gdy z kolei przekracza ona 1 km, wówczas mamy do czynienia ze zjawiskiem zamglenia.
Mgła – fizyka
Im powietrze jest wilgotniejsze, tym prawdopodobieństwo powstania mgły jest większe. Główną przyczyną powstawania mgły jest mieszanie się ciepłych i wilgotnych mas powietrza z masami zimnymi. Ciepłe powietrze ulega ochłodzeniu, następnie mamy do czynienia z kondensacją pary wodnej i wówczas powstaje mgła. Proces kondensacji pary wodnej związany jest z przejściem wody, która jest w powietrzu ze stanu gazowego (para wodna) w stan ciekły (kropelki wody). Kropelki wody są produktami kondensacji pary wodnej, z których powstają właśnie mgły. Przyczyną kondensacji jest obniżenie temperatury do tzw. temperatury punktu rosy (temperatura, w której para wodna w powietrzu nasyciłaby je). Dalsze obniżanie temperatury powoduje, że nadmiar pary wodnej ulega skropleniu i wówczas razem z mgłą często występuje opad mżawki.
fot.: Owned by the authorZimą przy mroźnej aurze zjawisko doprowadza do powstania szadzi oraz gołoledzi.
Rodzaje mgły
W meteorologii istniej kilka typów mgieł, w zależności od procesów, które prowadzą do ich powstania.
Mgła radiacyjna (przyziemna) związana jest z pogodą bezwietrzną i bezchmurnym niebem. Powstaje w wyniku wypromieniowania ciepła w godzinach nocnych przy bezchmurnej pogodzie lub przy niewielkim zachmurzeniu i niewielkiej prędkości wiatru. W lecie pojawia się zazwyczaj lokalne i jest słabo rozciągnięta w pionie. Zanika zaraz po wschodzie słońca. W zimie przy długim okresie „wyżowej” pogody ten powstający typ mgły może objąć znaczny obszar i utrzymywać się wówczas przez kilka dni.
Mgła adwekcyjna powstaje przy napływie wilgotnej i dość ciepłej masie powietrza nad chłodniejsze podłoże. Powietrze w wyniku kontaktu z podłożem stopniowo oziębia się, następnie osiąga temperaturę punktu rosy, co powoduje wytworzenie się właśnie tego rodzaju mgły. Tej grubość dochodzi do nawet 2 km, jednak rozciągłość niektórych mgieł adwekcyjnych w pionie może wynieść tylko 10 metrów.
Mgła frontowa pojawia się głównie na granicy frontu ciepłego. Wówczas powietrze ulega nasyceniu w wyniku parowania kropel wody opadu, które dostają się nad obszar powietrza z widocznym niedosytem wilgotności. Do kondensacji pary wodnej dochodzi w chłodnym powietrzu pod nachyloną powierzchnią frontu. Mgły frontowe powstają przy niewielkiej prędkości wiatru, mogą towarzyszyć im opady deszczu lub mżawki.
Mgła orograficzna, tworzy się wówczas, gdy powietrze wznosząc się po zboczach wzniesień ochładza się do temperatury punktu rosy. Powstaje najczęściej w górach.
Mgła z parowania pojawia się nad zbiornikami wodnymi lub na terenach podmokłych. Para wodna z parowania ciepłej powierzchni zbiorników wodnych trafia na chłodne powietrze, które zalega nad nią. Gdy temperatura powietrza zawierającego parę wodną jest niższa od temperatury punktu rosy, rozpoczyna się proces kondensacji i nad zbiornikiem tworzy się mgła. Mgły te najczęściej pojawiają się w chłodnej porze roku.
Mgła z mieszania powstaje w momencie, gdy chłodne powietrze miesza się z ciepłym, które zawiera większą ilość pary wodnej. Najczęściej pojawia się jesienią i zimą, szczególnie nad akwenami wodnymi.
Specyficznym rodzajem mgły jest smog, czyli mgła zmieszana z dymem i spalinami. Ten rodzaj mgły powstaje w miejskich ośrodkach przemysłowych, gdzie powietrze jest mocno zanieczyszczone.
Mgła w Polsce
W naszym kraju zjawisko to pojawia się najczęściej jesienią oraz zimą. Najbardziej mglistymi regionami Polski są: część środkowo-zachodnia oraz południowo-zachodnia. Chodzi głównie o rejon Zielonej Góry oraz Leszna, gdzie średnia liczba dni z mgłą w ciągu roku wynosi nawet 60. Najmniej dni z mgłą notuje się na Nizinie Mazowieckiej oraz na Wyżynie Lubelskiej – 30.
Niebezpieczeństwa spowodowane obecnością mgieł
Mgła jest zjawiskiem szczególnie niebezpiecznym na drogach ze względu na bardzo duże ograniczenie widzialności poziomej. Często opróżnia również prace lotnisk. Zjawisko to może pojawić się nagle i tym samym zaskoczyć każdego z nas. Może ograniczać widzialność do nawet kilku metrów, dlatego w takich warunkach należy zachować szczególną ostrożność. Przy ujemnej temperaturze może zamarzać, tworząc warstwę lodu na powierzchni.
fot.: Owned by the authorMgła, a znana przepowiednia ludowa
Przepowiednia ludowa, że „podnoszącej się mgle” towarzyszy zła pogoda nie jest do końca prawdziwa. Zanik tego zjawiska związany jest bowiem z promieniowaniem słonecznym, które dostarcza ciepła. Często po opadnięciu mgieł pogoda ulega znacznej poprawie.
fot.: Owned by the authorW 1 cm 3 powietrza w gęstej mgle może znaleźć się nawet do kilkuset kropel wody. Ich koncentracja jest podobna do tej w chmurze, dlatego częste jest określenie, że mgła to „zwyczajna chmura”, która powstała przy powierzchni ziemi.
Love Natura – Kochamy to, co naturalne!
