Pogoda

Efekt jeziora (efekt morza) – co to jest?

4.6/5 - (21 votes)

Pojawiające się na obszarze naszego kraju opady śniegu cechują się zróżnicowaną intensywnością. Nierzadko bywają bardzo intensywne i długotrwałe – dotyczy to m.in. regionów nadmorskich. Wówczas mamy do czynienia ze zjawiskiem, jakim jest efekt jeziora (zwany również efektem morza). Na czym polega zjawisko efektu jeziora i kiedy mamy z nim do czynienia?

Efekt jeziora (morza) – co o nim wiemy?

Ze zjawiskiem efektu jeziora mamy do czynienia w momencie, kiedy nad stosunkowo ciepłe wody zbiornika wodnego (morza lub jeziora) napływają zimne, arktyczne lub arktyczno-kontynentalne masy powietrza. Wówczas pojawia się efekt jeziora (jeśli zbiornikiem, nad który napływa zimne powietrze jest jezioro) lub efekt morza (jeśli zbiornikiem, nad który napływa zimne powietrze jest morze).

efekt morzafot.: Owned by the author
Z efektem morza mamy do czynienia w momencie, kiedy nad ciepłe wody zbiornika napływają zimne masy powietrza.

Zjawisko to polega na wzmożonym parowaniu wody z powierzchni zbiornika w wyniku zwiększonego pionowego gradientu temperatury (przy dodatniej temperaturze wody oraz ujemnej temperaturze powietrza). Gdy chłodne masy powietrza przemieszczają się nad cieplejszym zbiornikiem wodnym, zaczynają się ogrzewać od spodu. „Nagrzane” i wilgotne powietrze unosi się wówczas do góry, a następnie ochładza na wysokości ok. 2-5 km.

Jak powstaje efekt jeziora?

Następstwem parowania i ochładzania jest silny rozwój chmur kłębiastych (bardzo zasobnych w wilgoć). Następnie, chmury po dotarciu na ląd oddają nagromadzoną wcześniej wilgoć, przynosząc przelotne opady śniegu o natężeniu umiarkowanym lub silnym, którym dość często towarzyszą wyładowania atmosferyczne (burze śnieżne). Silne opady w stosunkowo krótkim czasie mogą doprowadzić do poważnego paraliżu komunikacyjnego.

efekt morza w Polscefot.: Owned by the author
Towarzyszące efektowi morza opady o zmiennym natężeniu mogą trwać od kilku godzin do nawet kliku dni.

Oprócz opadów śniegu pojawiać się mogą również opady gradu, krupy śnieżnej oraz deszczu ze śniegiem. Opady o zmiennym natężeniu w zależności od warunków mogą trwać od kilku godzin do nawet kliku dni. Z kolei w okresie letnim mogą pojawiać się ulewne opady deszczu, które nierzadko stają się przyczyną powodzi błyskawicznych powodujących znaczne straty.

Efekt jeziora (efekt morza) – kiedy i gdzie najczęściej występuje?

Zjawisko, jakim jest efekt jeziora (morza) pojawia się najczęściej od listopada do lutego. Nierzadko występuje także na przełomie września i października. Efekt morza może oddziaływać na obszarze od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu kilometrów w głąb lądu. Największa intensywność zjawiska przypada jednak na obszary znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie zbiornika wodnego.  

efekt jeziora zjawisko fot.: Owned by the author
Zjawisko efektu morza w naszym kraju pojawia się przede wszystkim na wybrzeżu oraz częściowo w głębi lądu.

Na obszarze naszego kraju efekt morza związany jest z obecnością Morza Bałtyckiego, stanowiącego magazyn ciepła, który bardzo powoli reaguje na zmiany temperatury powietrza. Zjawisko efektu morza w naszym kraju pojawia się przede wszystkim na wybrzeżu oraz częściowo w głębi lądu, m.in. na Warmii i Mazurach, rzadziej na Kujawach.

Od czego zależy intensywność opadów podczas efektu jeziora?

Cechą charakterystyczną efektu jeziora są chmury przynoszące opady, które najczęściej przechodzą w jednej linii od strony zbiornika w kierunku lądu. Intensywność opadów uzależniona jest m.in. od uskoku wiatru, czyli różnicy w prędkości (uskok prędkościowy) i kierunku (uskok kierunkowy) wiatru między poszczególnymi warstwami troposfery.

zjawiska atmosferycznefot.: Owned by the author
Im mniejszy będzie uskok wiatru, tym efekt jeziora będzie silniejszy.

Im mniejszy będzie uskok wiatru, tym efekt jeziora będzie silniejszy. Intensywność opadów zależy również od zawartości wilgoci w napływających masach powietrza. W zależności od intensywności opadów, pokrywa śnieżna przy utrzymującej się temperaturze powietrza poniżej 0°C może osiągnąć znaczną grubość.  

 

Love Natura – Kochamy to, co naturalne!

Spodobał Ci się nasz artykuł? Udostępnij go znajomym!

Przemysław Matuszewski

Jestem mgr inż. agronomii. Interesuję się uprawą roślin i wszystkim, co jest z nimi związane. Pasjonują mnie dziedziny dotyczące ogrodnictwa, biologicznych środków ochrony roślin, uprawy pod osłonami oraz rolnictwa ekologicznego. Ponadto fascynuje mnie meteorologia i ekstremalne zjawiska atmosferyczne. Staram się być jak najbliżej natury i żyć w zgodzie z nią. Uwielbiam kontakt z przyrodą. Lubię wszystko, co naturalne.

Podoba Ci się nasza strona? Podziel się nią ze znajomymi :)