Choroby pomidorów – charakterystyka, profilaktyka i zwalczanie

Pojawiające się choroby pomidorów uprawianych w gruncie najczęściej powodują zamieranie roślin oraz duże straty w plonach. Dlatego bardzo ważne jest ich skuteczne zwalczanie, poprzedzone przeprowadzaniem regularnych lustracji oraz jak najszybsza reakcja na pierwsze zaobserwowane objawy chorób.

Choroby pomidorów – profilaktyka 

Aby zapewnić skuteczną ochronę przed chorobami grzybowymi, w pierwszej kolejności należy zadbać o odpowiednią profilaktykę uprawianych pomidorów. Przede wszystkim roślin nie sadzimy w tym samym miejscu rok po roku, a jeżeli we wcześniejszych latach wystąpiły objawy danej choroby – w tej części działki nie sadzimy pomidorów przez 5 lat. Choroby pomidorów stanowią poważne niebezpieczeństwo w ich uprawie.

Naturalne środki ochrony działają wyłącznie przy regularnym stosowaniu w momencie, gdy zaczniemy z nich korzystać jeszcze przed wystąpieniem choroby. „Wzmocnią” one rośliny, ale przed wystąpieniem pierwszych objawów choroby! Do naturalnych metod ochrony możemy zaliczyć opryski wykonywane mlekiem, czosnkiem z wodą, gnojówką ze skrzypu oraz z pokrzywy.

Zaraza ziemniaka w uprawie pomidorów

Zaraza ziemniaka jest najgroźniejszą chorobą atakującą pomidory. Wywołana jest przez organizm grzybopodobny Phytophthora infestans. Rozwojowi choroby w szczególności sprzyjają chłodne i deszczowe lata. Pierwsze objawy możemy zaobserwować już w czerwcu w postaci szarych lub szarozielonych plam na liściach, które z czasem zwiększają swoją powierzchnię i stają się brunatne. Następnie zmiany chorobowe rozprzestrzeniają się na całą powierzchnię liści, powodując ich zasychanie i przedwczesne opadanie. Nekroza atakuje również pędy i łodygi pomidora. Plamy z czasem pojawiają się także na owocach, które następnie zaczynają gnić. Pomidory porażone zarazą ziemniaka zasychają w ciągu kilku dni.

fot.: Owned by the author

Naturalną metodą ochrony jest wykonanie oprysku wyciągiem z cebuli lub skrzypu. Silnie porażone rośliny jak najszybciej usuwamy.

Szara pleśń w uprawie pomidorów w gruncie

Sprawcą tej choroby jest saprofityczny grzyb Botrytis cinerea, który poraża łodygi, liście, kwiaty i owoce. Warunki sprzyjające rozwojowi szarej pleśni związane są z bardzo wysoką względną wilgotnością powietrza i długotrwałymi opadami, przy utrzymującej się temperaturze 14-15°C i zbyt dużemu zagęszczeniu roślin. Na łodygach pomidorów pojawiają się szare plamy, które pokryte są białym nalotem. Zawiązki owoców oraz owoce gniją od piętki.

Naturalne zapobieganie szarej pleśni wymaga odpowiednich metod uprawy. Podczas sadzenia roślin powinniśmy zachować odpowiednio duże odległości (ok. 40-55 cm, optymalna liczba roślin na 1 m² wynosi 3-4 sztuki) pomiędzy poszczególnymi krzakami pomidorów. Przy podlewaniu nie należy zwilżać łodyg ani liści pomidorów. Strumień wody kierujmy na glebę. Rośliny sadzimy na stanowiskach słonecznych, przewiewnych.

Mączniak prawdziwy jako groźna choroba grzybowa pomidorów

Sprawcą tej choroby jest grzyb Oidium lycopersicum. Rozwojowi mączniaka prawdziwego sprzyja wysoka temperatura oraz wilgotność powietrza. Objawy porażenia pomidora obserwujemy w postaci białego nalotu. Na początku tworzą się białe plamki na górnej stronie liścia, które z czasem łączą się ze sobą, pokrywając cały liść. Biały nalot występuje również na ogonkach liściowych i pędach. Grzyb w pierwszej kolejności atakuje liście dolnych partii rośliny, przemieszczając się stopniowo ku górze. Porażone liście więdną i z czasem zamierają.

Naturalnym sposobem zwalczania mączniaka prawdziwego jest zastosowanie wywaru z pokrzywy, skrzypu polnego lub krwawnika, który przygotowujemy samodzielnie.

Alternarioza pomidora

Chorobę wywołuje grzyb Alternaria solani, który najczęściej poraża pomidory w ciepłe i deszczowe lata przy temperaturze dochodzącej do 30°C. Wówczas na liściach pojawiają się brunatne plamy wielkości do 1,5 cm z charakterystycznymi pierścieniami i jasną obwódką wokół nekrozy, które z czasem zasychają i kruszą się w środku. Liście żółkną, zwijają się i obumierają. Porażeniu ulegają również pędy, ogonki liściowe i owoce, które wraz z rozwojem choroby gniją.

Przed posadzeniem pomidorów wybieramy odmiany mało podatne na alternariozę. Nie uprawiamy pomidorów w miejscu, na którym rosły rośliny z rodziny psiankowatych. Wykonujemy również zabiegi pielęgnacyjne, które polegają na odchwaszczaniu, gdyż chwasty zwiększają wilgotność. Rośliny sadzimy w odpowiednich odstępach i nie zwilżamy liści przy podlewaniu.

Rak bakteryjny pomidora

Rak bakteryjny pomidora wywoływany jest przez bakterię Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka temperatura w granicach od 25 do 28°C. Bakteria ta wnika do rośliny przez pojawiające się na częściach nadziemnych zranienia. Do rozprzestrzeniania się choroby i występowania infekcji wtórnych przyczyniają się prace związane z pielęgnacją, do których zaliczyć można usuwanie pędów bocznych i liści oraz podwiązywanie. Do objawów związanych z tą chorobą możemy zaliczyć zwijanie się i zasychanie liści. Z czasem obserwujemy żółtobrunatne plamy. Na łodygach i ogonkach liściowych pojawiają się brunatne lub czarne smugi. Następnie roślina więdnie.

Rak bakteryjny pomidora podlega kwarantannie. Porażone rośliny należy usunąć i spalić – nie wyrzucać na kompost! Źródłem infekcji pierwotnej są zakażone nasiona – bakteria w resztkach roślinnych w wilgotnej glebie może przetrwać do 18 miesięcy, a w niektórych przypadkach nawet do 3 lat! Bakteria przemieszcza się również z wiatrem wraz z cząstkami pyłu. Przy usuwaniu liści i pędów powinniśmy je odłamywać (nie używać noża). Opadające owoce zbieramy i usuwamy z bezpośredniego sąsiedztwa uprawianych pomidorów. W przypadku, gdy choroba w danym roku już wystąpiła, wówczas najlepiej przez 3 kolejne lata nie uprawiać pomidorów na tym samym stanowisku. 

Choroby pomidorów stanowią poważny problem w każdej uprawie. W walce z nimi ogromne znaczenie ma właściwa profilaktyka. O pomidory należy odpowiednio zadbać już na etapie przygotowywania podłoża. Odpowiednie przygotowanie podłoża i usuwanie wszelkich resztek roślinnych ograniczy występowanie patogenów w glebie. Szczególną czujność należy zachować w latach chłodnych i mokrych, ponieważ w takich warunkach przy osłabieniu roślin nietrudno o infekcje.

Love Natura – Kochamy to, co naturalne!

Spodobał Ci się nasz artykuł? Udostępnij go znajomym!