Susza – definicja, rodzaje, zapobieganie

Woda jest niezwykle cennym „środkiem produkcji”, którego niedobór może nieść za sobą wiele problemów dla całej gospodarki. W Polsce zjawisko suszy z roku na rok staje się coraz bardziej widoczne. Co w praktyce oznacza pojęcie „susza”? Jakie rodzaje suszy wyróżniamy? Jak zapobiegać suszy?  

Susza – definicja

Zjawisko suszy związane jest z długotrwałym okresem bez opadów atmosferycznych lub niewielkimi opadami w stosunku do średniej wieloletniej. Najczęściej w okresie suszy mamy do czynienia z wysokimi temperaturami i niską wilgotnością powietrza. Skutki suszy odczuwalne są zarówno przez ludzi, jak i przez otaczające nas środowisko. Bardzo często mogą one osiągać znaczne rozmiary.

fot.: Owned by the author

Susza powoduje nadmierne przesuszenie podłoża, co w konsekwencji może doprowadzić do zmniejszenia wielkości i jakości plonów. Prowadzi również do zmniejszenia zasobów wód powierzchniowych i podziemnych. Skutkiem suszy może być także zmniejszenie zasobów wody pitnej oraz wzrost ryzyka wystąpienia pożarów.

Rodzaje suszy

W zależności od warunków meteorologicznych, klimatycznych, hydrologicznych oraz problemów rolniczych i skutków gospodarczych wyróżniamy 4 podstawowe rodzaje suszy:

• atmosferyczna (meteorologiczna) oznacza długotrwały okres bezdeszczowy (co najmniej przez 20 dni).  Najczęściej towarzyszy mu wysoka temperatura oraz niska wilgotność powietrza. Wiąże się to z napływem ciepłych i suchych mas powietrza.
• glebowa (rolnicza) jest następstwem suszy atmosferycznej i oznacza niedobór wody dostępnej dla roślin – ilość opadów nie pokrywa wówczas zapotrzebowania roślin uprawnych w konkretnej fazie ich rozwoju. Na tym etapie skutki suszy ogranicza się poprzez sztuczne nawadnianie. Susza rolnicza dotyczy nie tylko roślin uprawnych, ale również lasów i innych zbiorowisk roślinnych.

fot.: Owned by the author

• hydrologiczna jest następstwem suszy rolniczej, w trakcie której przepływy w rzekach spadają poniżej wieloletnich wartości średnich. Następstwem suszy hydrologicznej może być zmniejszanie zasobów wód powierzchniowych, m.in. obniżanie się poziomu wody w rzekach, poniżej średniej wartości w wieloleciu.
• hydrogeologiczna powoduje obniżenie poziomu wód podziemnych w odniesieniu do poziomu wieloletniego. Wystąpienie tego rodzaju suszy poprzedzone jest odnotowaniem wszystkich wcześniejszych rodzajów suszy. W okresie tym ograniczone jest korzystanie z wody m.in. z powodu pogarszającej się jakości wód gruntowych.

Susza w Polsce

Polska należy do krajów o najmniejszych zasobach wodnych w całej Europie. Sytuację dodatkowo pogarszają widoczne już „gołym okiem” zmiany klimatyczne, jakie obserwujemy od kilku lat. Susza jest zjawiskiem, które rozwija się wolno, a duża rozpiętość czasu trwania tego zjawiska – od miesięcy do nawet kilku lat powoduje, że w zależności od regionu przebiega ona z różnym natężeniem. Jej zasięg może być znaczny, a samo zjawisko ma duże tendencje do przedłużania się w czasie.

fot.: Owned by the author

W warunkach klimatu Polski susze obserwuje się przede wszystkim w okresie letnim, jednak ostatnie lata pokazują, że susza coraz częściej pojawia się również wiosną po suchych i bezśnieżnych zimach oraz jesienią. Pojawiające się coraz częściej niedobory wody mogą stanowić duże obciążenie dla polskiej gospodarki. Konsekwencje suszy zaobserwować można m.in. w postaci wzrostu cen żywności, a także licznych utrudnień w wykonywaniu nawet podstawowych zabiegów agrotechnicznych – m.in. siewu, zbioru oraz poboru wody dla celów bytowych i gospodarczych.

Jak zapobiegać suszy?

W panującej obecnie sytuacji coraz częściej budowane są zbiorniki na wodę. Ich zadaniem jest m.in. gromadzenie wody opadowej podczas intensywniejszych opadów. Warto wiedzieć, ze podczas intensywnych opadów deszczu w ciągu zaledwie 15 minut z dachu o średniej powierzchni odprowadzanych może być nawet 300 l wody. Dlatego też zbiorniki na wodę mogą stanowić rezerwuar wody w okresie suszy.

fot.: Owned by the author

Ponadto magazynowanie wody deszczowej w dużym stopniu zmniejsza ryzyko podtopień podczas nawalnych opadów deszczu. Budowa zbiorników na wodę może w znacznym stopniu ograniczać skutki skrajnych zjawisk hydrologicznych. Zbiorniki na wodę pozwalają poprawić bilans wodny, zwłaszcza w tych rejonach, w których obserwuje się wyraźny deficyt opadów.

 Love Natura – Kochamy to, co naturalne!

Spodobał Ci się nasz artykuł? Udostępnij go znajomym!