Szadź – bajkowy i malowniczy lodowy osad

Jest niewątpliwie jednym z najpiękniejszych zjawisk występujących w atmosferze. W Polsce, zwłaszcza na obszarach nizinnych występuje przede wszystkim w chłodnej porze roku. Nie ma piękniejszego widoku zimą, niż biała szadź pokrywająca gałęzie drzew, która szczególnie okazale prezentuje się przy błękitnym „wyżowym” niebie.

Szadź

Szadź jest osadem, który tworzy się praktycznie na każdej powierzchni. Warunkiem jej powstania jest pojawienie się mgły po długotrwałych mrozach. Kropelki mgły zamarzają w wyniku zetknięcia się z wychłodzoną powierzchnią, tworząc na niej cienką warstwę lodu. Szadź może pojawić się na różnych przedmiotach, gałęziach drzew czy na ścianach domów.

fot.: Owned by the author

Często mylona jest ze szronem, który powstaje w czasie pogodnych nocy na ochładzających się powierzchniach. Szron nie osadza się na materiałach przewodzących. Z szadzią z kolei mamy do czynienia o różnych porach dnia i nocy, nie zawsze przy dobrej pogodzie. Może osadzać się na każdej powierzchni.

Rodzaje szadzi

Wyróżnia się trzy rodzaje szadzi: miękką, twardą oraz lodową.

fot.: Owned by the author

Szadź miękka jest krystaliczna. Wraz z jej formami pośrednimi z gołoledzią powstaje podczas mgły, kiedy jej cząsteczki zetkną się z powierzchnią i zanim zamarzną, zdążą się rozpłynąć. Pojawia się najczęściej przy temperaturze powietrza poniżej -8˚C.

Szadź twarda jest masą bezpostaciową. Razem z jej formami pośrednimi związanymi ze szronem powstaje w momencie, gdy krople dotykające utworzonej już szadzi lub szronu nie zdążą rozpłynąć się przed zamarznięciem. Tworzy się przy temperaturze powietrza pomiędzy -2˚C a -8˚C.

fot.: Owned by the author

Bardzo często po mroźnej i mglistej nocy rano można zaobserwować za oknem białe krajobrazy, które bardzo efektownie przedstawiają się w czasie pogody wyżowej. Szadź lodową tworzy białawy, osad lodowy o niezorganizowanej strukturze. Tworzy się w temperaturze z przedziału od 0˚C do -2˚C. Ten rodzaj szadzi może osiągać spore rozmiary.

Szadź – efektywność zjawiska

Bardzo często po mroźnej i mglistej nocy można rano zaobserwować za oknem białe krajobrazy, które bardzo efektownie przedstawiają się w czasie pogody wyżowej, zwłaszcza w promieniach słońca.

Efektywność szadzi zmniejsza się wraz ze spadkiem temperatury powietrza. Związane jest to z ubytkiem przechłodzonych kropelek wody we mgle na rzecz tworzących się kryształków lodu (którym sprzyja bardzo niska temperatura). W niskiej temperaturze kryształki te odbijają się od powierzchni receptorów. Przy temperaturze dochodzącej do kilkunastu stopni poniżej 0˚C procesy związane z tworzeniem szadzi zostają całkowicie zahamowane.

Sadź w Polsce

Średnia roczna liczba dni z szadzią w Polsce waha się od 2 w regionach nadmorskich do 10 w północno-wschodniej i centralnej części kraju. Na nizinach pojawia się dość rzadko i tworzy małe piórka o długości kilku milimetrów.

fot.: Owned by the author

W górach zimą jest częstym zjawiskiem, a ilość wody, która pochodzi z tego osadu odgrywa znaczenie w bilansie wodnym. Szczególnie pięknie wygląda ona w lasach, gdzie zamarzająca mgła nasuwa się z konkretnego kierunku (lód pojawia się na wtedy drzewach od strony nawietrznej). Jej grubość może dochodzić do nawet 200 mm. Czasami może przyczyniać się do obciążenia i tym samym łamania gałęzi drzew oraz uszkodzeń linii energetycznych.

Love Natura – Kochamy to, co naturalne!

Spodobał Ci się nasz artykuł? Udostępnij go znajomym!